Körfez gündeminde bu hafta...26.04.2017

Suudi Arabistan ve Kuveyt, OPEC üyeleri ile Opec üyesi olmayan petrol üreticileri arasındaki üretimi düşürme anlaşmasının, 2017 yılının ikinci yarısında da uzatılarak devam etmesi yönünde açık bir işaret verdi.

Birleşik Arap Emirlikleri’nin başkenti Abu Dhabi’de 4. sü düzenlenen Körfez İşbirliği Konseyi Petrol ve Medya Forumu nedeniyle biraraya gelen Petrol ve Enerjiden Sorumlu Bakanlar, bu konuda henüz OPEC içinde ve dışında bir anlaşma olmamakla birlikte bir uzlaşmanın olduğunu vurguladılar.

Suudi Arabistan

Suud Başkenti Riyadh, geçtiğimiz günlerde ABD Savunma Bakanını ağırladı. Riyadh’da başta Kral Selman olmak üzere tüm üst düzey Savunma yönetimi -ki bunların başında, Kral’ın oğlu ve İkinci Veliaht Prens ve Savunma Bakanı olan Muhammed bin Selman geliyor- ile biraraya gelen ABD’li Bakan, iki ülke arasındaki tarihi dostluk ve ilişkilere verilen önemin bir gereği olarak, Suudi Arabistan’ın önceliklerini dinlediğini ve önümüzdeki haftalarda ABD Başkanı Trump’ın da Suudi Arabistan’ı ziyaret edebileceğini açıkladı. Göreve geldiği günden bu yana ilk Ortadoğu turuna çıkan eski bir Deniz Kuvvetleri Amirali olan Mattis’in, Suudi Arabistan’dan sonra Mısır, İsrail ve Katar’ı da ziyaret etmesi bekleniyor.

Suudi Arabistan Maliye Bakanı, son yıllarda uygulanan ekonomik tedbirlerle, maliyetler üzerinde toplam olarak 4.5 milyar dolarlık bir tasarruf sağlandığını ifade etti. Geciken veya fizibilitesinde sorunlar yaşanan yatırım kararlarının, iptal edilmesi ya da yeniden yapılandırılması dışında, bu maliyet tasarrufunun nereden sağlandığı tam olarak açıklanmadı.

Suudi Arabistan Çalışma Bakanlığı, alış veriş merkezlerinde Suud vatandaşı olmayanların istihdamını yasakladı. Ülke genelinde, milli istihdamı geliştirme kapsamında alınan kararın, ne zamandan itibaren ve hangi istisnalarla uygulanacağı henüz açıklanmadı. Alış veriş merkezleri, özeliikle kadın istihdamını geliştirmek için elverişli olarak görülüyor. Suudi Arabistan’da kadınlar arasındaki işsizlik oranının %34 olduğu tahmin ediliyor.

Suudi Arabistan’ın 2020 yılına kadar ilk, orta ve lise eğitimi için bir milyonun üzerinde bir kapasite artırımına ihtiyacı olduğu açıklandı. Suudi Eğitim Bakanlığı için bir özel araştırma şirketi tarafından yayınlanan rapora göre, bu toplam kapasitenin %15’lik kısmının özel okullar tarafından karşılanacağı tahmin ediliyor. Aynı rapor, söz konusu dönemde yüksek öğrenimde karşılaşılacak yeni kapasite ihtiyacının 125.000 olacağını vurguluyor.   

Katar

Katar-Türkiye arasındaki ticaret hacminin bu yıl %10-15 arasında artması beklendiği ifade ediliyor. Türk İş Dünyasından bir heyetin Katar ziyareti sırasındaki bir ortak toplantıda konuşan Türkiye’nin Katar Büyükelçisi, 2016 yılında iki ülke arasındaki ticaret hacminin daha önceki yıllara göre artış göstererek, 700 milyon dolara ulaştığını vurguladı. Katar İş dünyası temsilcileri de, Türkiye’nin Katar’lı işadamları arasında son dönemde en popüler yatırım ülkesi olduğunu vurguladılar.

Katar Petrol Bakanı, önümüzdeki yıllarda fosil enerji kaynaklarının dünya ekonomisini şekillendirmeye devam edeceğini söyledi. Abu Dhabi’de düzenlenen Üçüncü Körfez İşbirliği Konseyi Petrol ve Medya Forumunda konuşan Katarlı Bakan, 2035 yılına kadar enerji kaynaklarına olan ihtiyacın %25 artacağını, yine 2035 yılına kadar benzin ya da dizel ile çalışan arabaların dünya genelindeki toplam sayısının 2 milyara yaklaşacağını, elektrikli arabalardaki gelişmelere rağmen toplam arabaların %90’ının petrolle çalışan arabalardan oluşacağını ilave etti. 

Birleşik Arap Emirlikleri

Birleşik Arap Emirlikleri Veliaht Prensi Muhammed el Nahyan Moskova’da Rus Devlet Başkanının konuğuydu. Putin ziyaret nedeniyle yapılan toplantıda, Rusya’nın BAE’nin dostluğuna verdiği önemi dile getirdi.

Birleşik Arap Emirlikleri’nde, iş ilanlarında yıllık %33’e varan düşüş görüldüğü açıklandı. Körfez ülkelerindeki ekonomik daralmanın bir yansıması olarak, Dubai gibi petrole bağımlı olmayan bir ekonomik çevrede bile, eleman ihtiyacı ve alımı daha önceki yıllara göre üçte bir oranında düştü.

Birleşik Arap Emirlikleri’nde yağmur elde etmek için bulut tohumlama faaliyetleri 2017 yılının ilk çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 50 artarak 100 uçuşa ulaştı. Bulut tohumlama yöntemi,  artan su ihtiyacını karşılamak için diğer alternatif olan denizden arıtma yönteminin altmış da biri kadar düşük bir maliyetle gerçekleştiğinden artarak kullanılıyor.

Dubai’de geçen yıl başlatılan “Gıda Bankası” projesine bugüne kadar 300’ün üzerinde otel ve yiyecek içecek işletmesinin katıldığı duyuruldu. Gıda israfının ve bu israfın neden olduğu ekonomik kayıpların  önüne geçmek ve sosyal dayanışmayı güçlendirmek amacıyla yürütülen proje, Körfez bölgesinde bu alandaki ilk ve en ciddi organizasyon olarak görülüyor.

Umman

Umman’ın büyük umut bağladığı yeni endüstriyel, ticari ve ulaşım bölgesi olan Duqm’da Çinlilerle beraber inşa edilecek olan Endüstriyel Park projesi törenle başladı. Umman bölgeye 10 milyar dolarlık yatırım çekebilmeyi planlıyor.  Proje içindeki toplam Çin yatırımları ise 1.3 milyar dolar.

Suudi petrol şirketi Aramco’nun kararının ardından, Umman’ın kamu iştiraki olan petrol şirketi de bir kısım hissesini halka açmaya hazırlanıyor. Umman’ın Petrol ve Enerjiden Sorumlu Bakanının açıklamalarına göre, Suudluların aksine, Umman yerel para piyasalarını canlandırmak için halka arzı kendi menkul kıymetler borsasında yapmayı planlıyor.

Umman’da sadece kadınların yararlanacağı ticari taksiler hizmete girecek. Benzer bir hizmet, Birleşik Arap Emirlikleri’nde yıllardır Pembe Taksi konseptiyle ve kadın sürücülerle  uygulanmakta.

AKRA için derleyen: Sedat Yüksel