İyi yaşlanma ile ilgili ilk üç tavsiye: Durmayın, düşmeyin, üşütmeyin! Özellikle altmışından sonra her gün düzenli yürüyen, düşmeme ve üşütmeme konusunda dikkatli davranan ve diğer iyi hayat tavsiyelerini uygulamaya çalışan herkes iyi yaşlanmayı rahatlıkla hak eder.
“Peki bu tavsiyelerden ‘düşmeme’ konusu neden bu kadar önemli?”
Düşme ile ilgili rakamlar
Önce şunu bilelim: Eğer genç değil de yaşlı biriyseniz düşünce sadece gururunuz incinmez, muhtemelen bedeninizde de ciddi incinmeler oluşur. Bu incinmeler bazen kırıklarla bile neticelenebilir.
Araştırmalara göre şu anda 65 yaşında olan her üç kişiden en az biri önümüzdeki bir yıl içinde muhtemelen bir ‘düşme travması‘ yaşayacak. 80 yaş ve üzerindekilerin ise muhtemelen yarısı ‘düşme sorunu‘ ile karşılaşacak. Şu veya bu nedenle düşenlerin ise en az %10’unun kalça, ayak veya el bileği gibi iri kemiklerinde kırıklar oluşacak. Konunun ehemmiyeti de zaten bu bilgilerden kaynaklanıyor.
ALLAH KİMSEYİ ELDEN AYAKTAN KESMESİN
Anadolu’da yaşlananlar için kullanılan pek hoş bir deyim var: Allah kimseyi elden ayaktan kesmesin, yatağa düşürmesin! Düşmenin önemi tam da bu ‘yatağa bağımlı kalma‘ noktasında başlıyor. Düşüp kalçasını, dizini, el veya ayak bileğini kıranların önemli bir bölümü uzun süre hastanede yatmak zorunda kalıyor.
Elden ayaktan kesilip yatağa bağımlı hale geliyor, başkalarının yardımına ihtiyaç duyuyor. Bunların önemli bir bölümü de yaklaşık 1-2 yıl iyileşemiyor.
İçlerinden bazıları da şu veya bu nedenle (mesela emboliler, enfeksiyonlar) hayata veda ediyor. Şimdi aklınıza hemen şu sorunun geleceğine de eminim, “Peki düşmemek için ne yapmalıyız?” Düşmeleri önlemenin yolu öncelikle dengenizi korumaktan geçiyor. Dolayısıyla aklımıza ilk gelen sorunun da, ‘Dengede miyim, dengem sağlam mı?’ olması gerekiyor. Peki dengemizi nasıl test edeceğiz? Buyurun denge testlerine...
DENGENİZİ TEST EDİN
Harvardlı, Doktor Harvey B. Simon dengeyi test etmek için bize beş yol öneriyor, ardından da ekliyor: “Bu testleri yaparken dikkatli olun, kulağa hoş gelseler de zor testlerdir, uygularken de dikkat edin!
Eğer sonuçlar size sallantıda bir zeminde olduğunuz hissini veriyorsa hiç beklemeyip bir doktora gidin. Doktorunuzdan yürüyüşünüzü, dengenizi, ayaklarınızdaki his duygusunu ve hızla ayağa kalktığınızda kan basıncınızı kontrol etmesini isteyin!” Dr. Simon’un önerdiği testlere gelince...
- Ellerinizi kullanmadan oturduğunuz sandalyeden aniden/süratle ayağa kalkın.
- Sandalyeden ayaklarınız bitişik ve gözleriniz kapalıyken kalkarak testi tekrarlayın.
- Aynı anda hem yürüyün, hem konuşun.
- Sanki bir ipin üzerinde yürüyormuş gibi ayaklarınızı düz bir hatta birbirinin ucuna atarak, ekleyerek yürüyün.
- Tek ayak üzerinde dururken dişlerinizi fırçalayın.
Osman Müftüoğlu / Hürriyet