Özbekistan'ın komşularıyla ilişkilerini düzeltme hamlesi Orta Asya'da uzun yıllardır devam eden su sorunundaki bir hareketlenme olarak yorumlandı.
Orta Asya’daki yok olmakta olan Aral denizini besleyen büyük nehirler Amuderya (Ceyhun) suyun yüzde 80’ni Tacikistan nehirlerinden alırken, Siriderya (Seyhun) da Kırgızistan’da doğuyor.
Afganistan, Türkmenistan ve Özbekistan sınırlarında geçen Amuderya, söz konusu ülkelerin tarım arazileri için kullanılıyor. Siriderya da Özbekistan ile Kazakistan’ın güneyindeki tarım alanlarını besliyor.
Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev de, su kaynaklarının tüm bölgenin mülkiyeti olduğunu, dolayısıyla nehir sularının diğer ülkelere zararı olmayacak şekilde kullanılması gerektiğini belirtmişti.
Uzmanlar, 1998’de Kırgızistan, Kazakistan, Tacikistan ve Özbekistan tarafından Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te imzalanan “Siriderya nehir havzasındaki su ve enerji kaynaklarının kullanılması” anlaşmasına etkisiz olduğunu ileri sürüyor.
Anlaşma, tarafların su temini hizmetleri ve bununla ilgili enerji kaynaklarının değişimi için karşılıklı tazminatın ödenmesini öngörüyor.