Basının 'Esed' ismini 'Esad' şeklinde kullanma ısrarı...

Türk Dil Kurumu’nun özel adların doğru kullanımı konusundaki hassasiyetine karşın bazı basın kuruluşlarının, Suriye Devlet Başkanı’nın adının “Beşşar Esed” yerine “Beşşar Esad” şeklinde kullanmaya devam ettiği gözlemlenmektedir.  

Türk Dil Kurumu, Anadolu Ajansı’nın “Yabancı Özel Adların Yazılışı” hakkındaki başvurusu üzerine basın kuruluşlarında “Eset, Esed, Esat, Esad” gibi farklı biçimlerde yazılan ve adının yazılışı üzerinde mutabakat olmayan Suriye Devlet Başkanı’nın soy isminin Esed olarak yazılması gerektiğine karar vermişti.

TDK’nın bu kararına, yazılı ve görsel basın kuruluşlarından duyarlı olanlar riayet ederek ismi Esed şeklinde yazarken ve telaffuz ederken, bazı basın kuruluşlarının alınan kararı görmezden gelerek ve/veya gözden kaçırarak Esed yerine ısrarla Esad ifadesini kullanmaya devam etmesinin gerekçesi anlaşılamamaktadır.  

TDK’nın verdiği karardan da anlaşılacağı üzere Esed ile Esad kelimeleri anlam ve yapı bakımından birbirinden farklıdır.

Esed, “aslan” anlamına gelmekte olup Arapça elif, sin, dal harflerinden müteşekkildir.

Esad ise “en saadetli, en said insan” anlamında olup elif, sin, ayn ve dal harflerinden oluşmaktadır.

Türkçe’nin doğru telaffuz edilmesine büyük önem veren ve aynı zamanda Arap Dili ve Edebiyatı profesörü olan 20. yüzyılın ilim, fikir ve gönül önderi merhum Mahmud Esad Coşan Hocaefendi, 15 Mart 1992 tarihinde yaptığı bir konuşmasında Esed ile Esad isimlerinin birbirine karıştırılmaması gerektiğine dikkat çekmişti:

“Hafız el Esed'in, Es'ad değil; Es'ad derseniz darılırım. Çünkü benim ismime yakın gibi oluyor, çok sinirleniyorum. Hafız el-Esed... O aynsız, benimki aynlı. Es'ad başka, o Esed… Esed babasının adı, Hafız kendisinin adı… Hafızlık da muhafız manasına, Kur'an-ı ezberlediğinden falan değil. Kardeşinin adı da Rıfat el-Esed, babaları Esed olduğu için...”

Öte yandan, Suriye’deki Esed ailesinin bu ismi sonradan edindiği kayıtlarda yer almaktadır.

Esed ailesini yakından tanıyan ve Hafız Esed’e uzun yıllar danışmanlık yapan Suriye uzmanı gazeteci ve yazar Patrick Seale, Hafız Esed’le ilgili yazdığı biyografide Esed ailesinin asıl isminin “Vahş” olduğunu, 1927 yılında Hafız Esed’in babası Süleyman Ali tarafından “Esed”e çevrildiğini aktarmaktadır. (Seale Patrick, el-Esed, Şeriketu’l-Matbûât li’t-Tevzî ve’n-Neşr, Beyrut, 10. Baskı, s. 17-18.)

Türk basını, Suriye Devlet Başkanı’nın adının doğru şekilde yazılması ve telaffuz edilmesi noktasında duyarlı olmaya davet edilmektedir.

AKRA FM