Körfez gündeminde bu hafta...24.02.2017

Suudi Arabistan Kralı Selman önümüzdeki ay oldukça kalabalık bir heyetle Endonezya’yı ziyaret etmeye hazırlanıyor. 46 yıl aradan sonra ilk kez gerçekleşecek bu düzeyde bir ziyaret, iki tarafı da oldukça heyecanlandırıyor.

Aralarında 10 Bakan’ın da bulunduğu 1500 kişilik Suud heyeti, Endonezya’da 25 milyar dolarlık bir yatırım paketini de açmaya hazırlanıyor. Endonezya tarafı ise, bu ziyaretten sadece ekonomik değil, İslami eğitim ve Hac kotası gibi konularda da Suudi Arabistan’ın desteğini kazanmayı bekliyor.

Suudi Arabistan Mart Ayında 50 milyar dolarlık yenilenebilir enerji yatırım paketi için firmalardan yeterliliklerini istemeye hazırlanıyor. Dünyanın en büyük petrol üreticisi olan Suudi Arabistan’ın yenilenebilir enerjiye olan ilgisi artarak devam ederken, Ulusal Yenilenebilir Enerji Bürosu kurularak, Yenilenebilir Enerji Ulusal Programı  hazırlıkları da tüm hızıyla sürüyor.

Suudi Arabistan’ın petrol şirketi ARAMCO, boru hatlarında meydana gelen sızıntı nedeniyle bir kişinin hayatını kaybettiği ve üç kişinin de yaralandığını duyurdu. Şirketten yapılan açıklamada sızıntının önemli boyutlarda olmadığı ve kontrol altına alındığı bilgisi paylaşıldı.

Bu arada Aramco’nun geleceği ile ilgili senaryolar da  netlik kazanmaya başladı. Bir yandan Güney Kore’lilerle petrol ve gaz dışındaki alanlarda ortak yatırım fırsatları arayan ARAMCO yöneticileri, öte yandan halka açılmak için en iyi adresin New York Borsası olduğunu dile getirmeye başladılar.

Suudi Arabistan dünya petrol üreticilerinin başı olarak son 8 yılın en az üretim seviyesini uyguluyor. Hatta bu yeni durumla birlikte en fazla petrol üreten ülke konumunu Rusya’ya kaptırmış görünüyor. Dünya petrol ekonomisinin gelişmesi ve fiyatların normalleşmesi için çalışan Suudi Arabistan, şimdiye kadar en büyük fedakarlığı yapmış durumda. Tabi bu arada önemli bir kesim ise, petrol piyasalarındaki durumun Suudi Arabistan’ın geçtiğimiz yılın sonlarına kadar devam eden uzlaşmaz tutumu nedeniyle daha da olumsuzlaştığını iddia ediyorlar.

Kuveyt

Kuveyt Petrol Bakanı verdiği bir röportajda OPEC üyesi olan ülkelerin, üye olmayan ülkelerden daha çok fedakârlık yaptıklarını, halbuki anlaşmaya göre onların da anlaşmalara uyup petrol üretimlerini düşürmeleri gerektiğini söyledi. Örneğin BAE de OPEC üyesi olarak 6 ayın en düşük petrol üretimine geriledi. BAE Enerji Bakanı yaptığı açıklamada, Mart ve Nisan aylarında üretimlerinin daha da düşeceğini vurguladı.

Bu arada konu ile ilgili bir diğer haberde, Kuveyt’in 2040 yılına kadar petrol üretimini artıracağı duyuruldu. Kuveyt petrol üretimini günlük 4.750 milyon varile çıkarmayı hedefliyor. 

Birleşik Arap Emirlikleri

Birleşik Arap Emirlikleri, Rusya ile birlikte savunma sanayi ve askeri mühendisliği geliştirmek üzerine ortaklık belgesi imzaladı. Buna göre ilk proje savaş uçağı geliştirilmesi. Herşey yolunda devam ederse, BAE-Rusya ortak yapımı yeni nesil savaş uçakları 10 yıl sonra semalarda görülebilecek.

Bu arada Birleşik Arap Emirlikleri’nin bu günlerde bölgenin en büyük savunma ve askeri teknolojiler fuarına ev sahipliği yaptığını da hatırlatalım. Fuar organizasyonun resmi sözcüsü tarafından yapılan açıklamada ilk 48 saat içinde toplamda 3 milyar dolarlık anlaşmalar imzalandığını duyuruldu. Dubai’de ve Abu Dhabi’de iki farklı kategoride devam eden fuarlara, dünyanın önde gelen silah sanayicileri katılıyor. Her zaman olduğu gibi talep kısmında ise en büyük alıcı grup, körfez ülkeleri olarak görülüyor.   

Dubai Polisi, geçtiğimiz yıl lanse ettiği, akıllı telefon uygulaması ile bir yılda 14.000 trafik kuralı ihlal ihbarı aldı. “Hepimiz Polisiz” sloganıyla uygulamayı telefonlarına indiren gönüllüler, şahit oldukları trafik ihlallerine ait fotoğraf ve videoları uygulama sayesinde Polis Merkezine iletebiliyorlar.

2016 yılı Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesinde güneş enerji sektörü için rekorlar kırılan bir yıl oldu. Bölgede bu alandaki öncülerden biri olan BAE, 2017 yılının ortalarında 2 mega solar photovoltic projeyi devreye sokmaya çalışıyor. 2015 yılında 693 MW olan enerji üretiminin bu yıl, 1693 MW’a kadar yükseltilmesi  planlanıyor. Böylelikle BAE kendisine solar enerji sektöründe bir pazar elde etme hevesinde. 2014 yılında enerji alımında 1 kWh enerji için 5.85 Amerikan centine anlaşılmışken, 2020 yılında 1 kWh enerjinin  2.99 Cent’e düşmesi bekleniyor.

Dubai dünyada alışveriş popülaritesi ile tanınan şehirlerden birisi ve ticaret ve turizmden milyarlarca dolar kazanıyor. Alışveriş cenneti olarak anılmaya alışık Dubai, son aylarda Amerikan Dolarının dünya piyasalarındaki güçlü yapısı, ve diğer para birimlerinin dolar karşısında değer kaybetmesi nedeniyle, alışveriş meraklıları açısından cazibesini yitirmeye başladı. Çünkü Birleşik Arap Emirlikleri para birimi olan Dirhem, Amerikan Dolarına sabit kurla endeksli olduğundan, Dubai turistlere pahalı bir destinasyon haline geldi.  Buna sahte ya da bu pazara özel düşük kaliteli ürün tecrübeleri de eklenince önceki kalabalık AVM ler, artık suyu çekilmiş değirmen gibi.

Katar

Katar Dış İşleri Bakanı Muhammed Al Thani Washigton’u ziyaret ederek, Amerika’lı meslekdaşı Rex Tillerson’la biraraya geldi. Katar-ABD ilişkisinin oldukça eski bir geçmişe dayandığını söyleyen Katar’lı Bakan, gelecekte de bu durumun gelişerek büyüyeceğini belirtti.

Umman basını

Umman’ın bu haftaki üst düzey misafiri, Kuveyt Emiri Al Sabah idi. Bu ziyareti ilginç kılan ise, hem Kuveyt hem de Umman’ın geçen hafta İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani tarafından ziyaret edilmiş olmasıydı.  Bir başka ilginç detay da Kuveyt Emiri’nin körfez ülkeleri arasında alışılmışın dışında üç günlük bir programla Umman’da  olması.

Uluslararası piyasalardaki düşük petrol fiyatları nedeni ile, petrol ihraç eden ülkelerin sattıkları petroller için ödenecek meblağın önceden ödenmesini talep etmeleri gündeme gelmişti. Aynı yöntem Umman’a da tavsiye edildi. Umman böyle bir yola giderse, başka ülkelerden ve bankalardan borç alma ihtiyacı ortadan kalkmış olacak. Basına yansıyan haberlere göre, ekonomi ve petrol yönetimleri arasında,  petrol satışlarındaki ödemenin iki yıl önceden istenmesi tartışılıyor.

Bahreyn

Bahreyn geçtiğimiz 2016 yılında ülkeye çektiği doğrudan yabancı sermaye yatırımını bir önceki yıla göre ikiye katladı. ABD, Almanya, Çin ve Hindistan’dan 40 civarında şirket, sanayiden, hizmet sektörüne, ulaştırmadan bankacılığa farklı alanlarda toplam 280 milyon dolarlık doğrudan yatırımda bulundu.

AKRA için derleyen: Sedat  Yüksel