Kahramanmaraş Büyüklerini Yâd Etti

Mahmud Es’ad Coşan Araştırma ve Eğitim Merkezi ile Merdân Ahlâk Kültür ve Çevre Derneği, son asırda Kahramanmaraş’ın ilim ve irfan hayatını derinden etkileyen Darendeli Muhammed Hilmi Efendi’yi anma programı tertip etti.

Bölgenin manevi değerlerini ve önderlerini unutmamak, toplumda farkındalık oluşturmak ve sonraki nesillere önemli şahsiyetleri gereği gibi tanıtabilmek amacıyla, Kahramanmaraş’ın büyüklerinden Darendeli Muhammed Hilmi Efendi, düzenlenecek bir panelle yâd edildi

Program, 22 Muharrem 1436, 15 Kasım 2014 Cumartesi günü, Kahramanmaraş Mehmet Akif Ersoy Kültür Merkezi’nde Kur’an-ı Kerim tilaveti ile başladı. Programın moderatörlüğünü M. Es’ad Coşan Araştırma ve Eğitim Merkezi Başkanı Dr. Necdet Yılmaz yaptı. Panelde, Adem Ersoy “Muhammed Hilmi Efendi’nin Hayatı”; Cihat Demirci, “Muhammed Hilmi Efendi’nin Ziyaiyye Mektebindeki Yeri, Talebeleri ve Tesirleri”; Fatih Yıldız, “Muhammed Hilmi Efendi’nin Mîzanü’ş-şerîa ve burhânü’t-tarîka İsimli Eseri”; Murat Ayar, “Muhammed Hilmi Efendi’nin Tasavvuf Risalesi İsimli Eseri” başlıklı sunumlar yaptı

Darendeli Muhammed Hilmi Efendi

Hayatını ilim ve irfan hizmetine adamış olan Muhammed Hilmi Efendi, Malatya'nın Darende kazasının Yenice nâhiyesinde doğdu. Babasının ismi Hacı Yusuf Ağa, annesinin ismi Emine Hanım’dır. 

İlk tahsilini Darende'de tamamlayan Muhammed Hilmi Efendi, ihtisas için İstanbul'a giderek Fatih Medresesi’nde tahsil gördü. Bu arada İstanbul'da Gümüşhâneli Ahmed Ziyâeddin Efendi’nin dergâhına devam etti. Kendisinden halîfelik icâzeti alıp Darende'ye döndü. Burada gördüğü haksızlık ve zulümlerden rahatsız olması üzerine 1858 senesinde Maraş'a hicret etti. Duraklı camii adı ile anılan Seyyid Ali Bey Câmiini tâmir ettirdi ve ailesiyle bu câminin hücrelerinde iki yıl ikamet etti.
Bundan sonra Antep'e giden Muhammed Hilmi Efendi, orada on yıl kadar kaldı. Bu zamanda pek çok talebe yetiştirip halkın karşılaştığı güçlükleri çözdü ve herkese nasihatte bulundu. Sonrasında tekrar Maraş’a döndü. 1900 senesinde Duraklı camiinin bugünkü son şekli ile yapılması esnâsında inşaat çatısından aşağı düşerek yürüyemez hâle geldi. Bundan sonra vefâtına kadar geçen 16 sene zarfında camiye çıkamadı.

Kahramanmaraş, Gaziantep ve çevresinde cumhuriyet tarihinin ilk yarısında toplumun dinî ve manevî hayatını yakından etkileyen ve diri tutan oğlu Mahmud Nedim Efendi, talebeleri Abid Efendi, Duruş Efendi ve Mustafa Eralp Efendi gibi şahıslar Muhammed Hilmi Efendi’nin Gümüşhaneli Ahmed Ziyâeddin Efendi’den aldığı misyonu devam ettirmişlerdir.

Muhammed Hilmi Efendi’nin edebî ve tasavvufî zevki yüksek şiirleri yanında Mîzânü’ş-şerîa ve burhânü’t-tarîka ile Tasavvuf Risalesi isimde iki eseri vardır.

Ömrünün bu son yıllarını Allahu Teâlâ’yı zikir ve ibadetle geçiren Muhammed Hilmi Efendi, hicrî 1334, miladî 1916 yılında vefat etti. Kabri, Maraş'ta Şeyh Âdil mezarlığındadır.