Ucuz petrol Süveyş’i bitirdi

Düşen petrol fiyatları ticaret ve yük gemilerinin rotalarını değiştirmesine sebep oldu. Şirketler Süveyş Kanalı’na yüksek geçiş ücreti ödemek yerine Ümit Burnu’nu dolaşarak ulaşımı sağlıyor.

Süveyş Kanalı 19. Yy'da ticaret ve ekonomi alanında büyük bir devrim niteliği taşıyordu. Gemicilik firmaları yıllarca Mısır'a ait bir devlet kuruluşu olan Süveyş Kanal İdaresi'ne kanaldan geçiş amacıyla milyarlarca dolar ödemek zorunda kaldı. Ancak günümüze gelindiğinde petrol fiyatlarındaki düşüş Süveyş Kanalı'nın önemini yitirmesine sebep oldu.

"Ortaçağ'a geri dönüyoruz"

Deniz ticareti uzmanı bir şirketin yayımladığı rapora göre, Ekim ayından Şubat sonuna kadar Asya'dan demir alarak Avrupa ve ABD'ye yük taşıyan 115 gemi Süveyş Kanalı yerine, Güney Afrika'da Ümit Burnu'nu geçerek rotasını tamamladı. Uzun rotayı yüksek hızla kat etmenin Süveyş Kanalı'nı geçerken harcanan zamana yaklaştığı belirtildi.

Dünyadaki küresel ticaret rotaları

Rapora göre Güney Afrika rotasını tercih edenlerin her defasında 235 bin dolar kar ettiği görüldü. Rapor, kanal idarelerinin rota tercih ekonomisinde değişiklik yapacaksa geçiş ücretlerinin Süveyş'te yüzde 50 oranında indirime gitmesi gerektiğini söyledi.

Panama da nasibini aldı

Düşük petrol fiyatları Süveyş Kanalı'nın yanı sıra Panama Kanalı'nı da etkiledi. Asya'dan ve özellikle Londra, Rotterdam, Hamburg gibi Avrupa'nın Atlantik Okyanusu'na bakan işlek limanlarından kalkan gemiler, Amerika kıtasının Pasifik Okyanusu'ndaki limanlarına ulaşmak için Panama Kanalı'ndan geçiş ücreti ödemek yerine, ucuz petrol nedeniyle Amerika'nın en güneyinden Macellan Boğazı'ndan dolaşmayı tercih ediyor. Kanal idarelerinin Panama'da yapması gereken indirim ise yüzde 30 oranında göründü.

Petrol endüstrisi araştırma firmasınsan Michelle Wiese Bockmann, “gemi yakıtı" denilen ve sadece denizcilikte kullanılan akaryakıt türünün çok ucuzladığını vurgulayarak, “Bu yakıtın geçen yıl Mayıs ayında Singapur'da ton fiyatı 400 dolar iken, Mart başında 150 dolara satılıyor" dedi.

Uzun rota maliyeti azaltsa da büyük bir olumsuzluğa yol açıyor. SeaIntel, uzun rotada artan yakıt tüketiminin her seferde 6 bin 800 ton ek karbondioksit salınımına neden olduğunun altını çizdi.

Alternatif Süveyş Kanalı

Kahire'nin için büyük bir ekonomik kaynak olan Süveyş Kanalı'nın etkisini kaybetmeye başlaması Mısır'ı yeni yollar bulmak için harekete geçirdi.

Yeni bir proje ile eski günlerine geri dönmeyi hedefleyen Süveyş Kanalı çift taraflı gemi trafiğine imkân sağlayarak geçiş süresini 18 saatten 11 saate indirmeyi amaçlıyor.

Yeni Süveyş Kanalı bir yılda tamamlandı ve ekonomiyi canlandırma umuduyla geçtiğimiz yıl Ağustos ayında açıldı. Bu proje ile 72 kilometre uzunluğundaki kanala 35 kilometre paralel bir hat kazılırken, kalan 37 kilometrede ise eski kanalın derinleştirildi ve genişletildi. Bekleme süresi ise 11 saatten 3 saate düşürdü.

Ancak ülke ciddi bir siyasi ve ekonomik istikrarsızlık döneminden geçerken, 8 milyar dolarlık fonu, talebin azaldığı bir dönemde kanalın genişletilmesi projesine aktarmak sert eleştirilere neden oluyor.

Y. Şafak