Sosyal Tarifeli elektrik

Mardin ve Şanlıurfa gibi Güneydoğu illerinde yoğunlaşan elektrik kesintilerine gösterilen tepkiler gündemdeki yerini korurken, elektrik sektörü temsilcileri soruna yönelik bir çözümün de “sosyal tarife” uygulaması olabileceğini kaydediyor.

Sosyal tarife, dar gelirli kişilerin artan yakıt ve elektrik maliyetleriyle mücadele etmelerini destekleyen bir uygulama şeklinde tarif edilebilir.

Uygulama, 2014’ün ilk günlerinde gündeme gelmiş ve dar gelirlinin elektrik faturasının bir bölümünün kamu tarafından karşılanacağı haberlere yansımıştı. Buna göre, geliri belirlenen sınırın altında kalanlar ödediği faturanın bir bölümünü mahsuplaşabilecek; fakat yılda bir veya iki defa yapılacak mahsuplaşmanın gerçekleşebilmesi için elektrik faturasını düzenli olarak ödemesi gerekecek. Sadece Güneydoğu değil, ülkenin her bölgesinde sosyal tarifeye muhtaç insanlar olduğuna dikkat çeken sektör temsilcileri, bir örnek olarak Brezilya’yı gösteriyor. Brezilya’nın favelalarında bir süre boyunca belli bir limite kadar ücretsiz model uygulandığını anlatan sektör temsilcileri, “Sosyal tarife uygulayarak, konutlardaki elektrik tüketimini de düşürebilirsiniz. Abonelerin faturalarını düzenli olarak ödemeleri gerekeceği için elektrik israfı da azalacaktır” yorumunu yapıyor.

En fazla indirim Venezuela’da

Latin Amerika ülkelerinde sosyal tarifeye ilişkin uygulamalar farklılık gösteriyor. Sosyal tarife uygulanacak tüketici grubu için Kolombiya’da bölgenin sosyo ekonomik özelliği göz önünde bulundurulurken, Arjantin’de oturulan meskenin karakteristik özelliği(yapı özelliği, oda sayısı vs) baz alınıyor. Brezilya’da ise hane bireylerinin sosyo ekonomik durumu değerlendiriliyor. Genel olarak Latin ülkelerinde desteklenecek tüketim limiti Paraguay’da 75 kwh’den başlayıp Venezuela’da 500 kWh’e ulaşıyor. Uygulama iki şekilde yapılıyor. Bazılarında direkt desteklenirken, bazılarında ise kademeli sübvansiyon yapılıyor.

Bakanlar Kurulu belirleyebilir

Avrupa Birliği Komisyonu’nun 2009 yılında çıkardığı Elektrik Direktifinde “Üye devletler, elektrik piyasasında korunmaya muhtaç tüketiciler ile ilgili önlem almalı. Bu önlemler, devlete göre farklılık arz edebilir. Doğrudan elektrik faturalarında indirime gidilebileceği gibi, sosyal güvenlik sistemlerinde daha genel önlemler alınması da mümkün. Korunmaya muhtaç tüketicilerin, her halükarda ihtiyaç duyduğu enerjiye erişimi sağlanmalı” deniliyor. Elektrik Piyasası Kanunu’nda ise şu madde yer alıyor: “Belirli bölgelere veya belirli amaçlara yönelik olarak tüketicilerin desteklenmesi amacıyla sübvansiyon yapılması gerektiğinde, sübvansiyon fiyatlara müdahale edilmeksizin yapılır. Sübvansiyonun tutarı ile usul ve esasları ilgili bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenir ve ilgili kurumun bütçesinden ödenir.”

Hürriyet