Körfez gündeminde bu hafta...28.10.2016

Körfez basını ve gündeminde geçen hafta öne çıkan haberler...Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri ve Umman gündeminde üst sıralarda yer alan haberlerden derlediğimiz dosyaya buradan ulaşabilirsiniz.

Suudi Arabistan

Suudi Arabistan ile Kazakistan nükleer enerjide işbirliği yapmak üzere bir anlaşma imzaladı. Geçtiğimiz Salı günü Riyad’ı ziyaret eden Kazakistan Lideri Nur Sultan Nazarbayev, Suud Kralı Salman bin Abdulaziz ile birlikte iki ülke arasındaki 16 farklı  anlaşmanın imzalanmasına da refakat etti. Bu anlaşmalardan en önemlisi, Suudi Arabistan ve Kazakistan’ın barışçıl nükleer enerji konusunda işbirliği yapmalarını öngörüyor. İkinci anlaşma ise tarım ve hayvancılık alanında iken bir başkası  karşılıklı olarak suçluların iadesi konusunda. Cidde’yi de ziyaret eden, Kazakistan Cumhurbaşkanı İslam İşbirliği Teşkilatı ve İslam Kalkınma Bankasında da temaslarda bulundu.

Önümüzdeki İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi, Kazakistan’ın Başkenti Astana’da toplanacak. Özbekistan’ın ardından Kazakistan’ın da İslam Ülkeleri ile ilişkilere önem ve öncelik vermesi, orta asyada yeni bir dönemin başlangıcı gibi. Kazak Liderin, ziyareti sırasında yaptığı açıklamalarda, nüfüsunun %70’i müslüman olan Kazakistan için, Suudi Arabistan’ı körfezdeki doğal bir dost ve müttefik ülke olarak nitelendirmesi dikkat çekiciydi. Geçtiğimiz haftalarda İslam İşbirliği Teşkilatı Dışişleri Bakanları toplantısına ev sahipliği yapan Özbekistan’da da geçici devlet başkanı, Buhara’da bir Uluslararası İslam İlim ve Araştırma Akademisi kurmak istediklerini söylemişti.

Riyad’ın geçen haftaki ziyaretçilerinden biri de Uluslararası Para Fonu Direktörü Lagarde idi. IMF’ın başkanı Lagarde, Körfez İşbirliği Ülkelerinin mali reformlara sadık kalmalarını tavsiye etti.   Geçtiğimiz Çarşamba Riyad”da Körfez ülkelerinin Merkez Bankası Başkanları ve Maliye Bakanları ile biraraya gelen Lagarde “düşük petrol fiyatları karşısında körfez ekonomilerinin son bir yılda uyguladıkları ekonomik reformların çok etkileyici olduğunu” ifade ederken, orta vadede mali düzenlemelerin devam etmesi gerektiğinin altını çizdi.

Suudi Arabistan’da kamu hizmetlerinden sorumlu bakanın, ülkedeki devlet memurların, günde sadece bir saat çalıştıklarını söylemesi, kamu kesiminde büyük infial oluşturdu. Ulusal bir televizyonda aynı programda konuşan ekonomiden sorumlu bakan da “eğer hükümet kamu harcamaları konusunda birşey yapmazsa, 3-4 yıl içinde iflasla karşı karşıya kalacaklarını söyleyince konu sosyal medyanın ilgi odağı haline geldi. Suud’lu bakan daha sonra bir açıklama yapma ihtiyacı hissederek, iflas sözüne sosyal medyada abartılı bir anlam yüklendiğini söyledi.

Birleşik Arap Emirliklerinden sonra Suudi Arabistan da, Amerika birleşik devletlerine uçuşlarda, henüz uçağa binmeden, Cidde ve Riyad havaalanlarında doğrudan ABD ye giriş işlemlerini yürütebilecek.

Katar

Katar’da körfez ülkeleri zirvesini bir araya getiren bir cenaze töreni vardı geçen hafta. Katarın iki dönem önceki emiri ve şimdiki Emir’in dedesi  olan Khalifa bin Hamad 84 yaşında vefat etti. Üç gün yas ilan edilen Katar’da, bir çok Körfez ve dünya ülkesinden üst düzey katılımcı cenazeye iştirak etti. Cenaze töreninden bir gün sonra ise, Katar Emiri Tamim bin Hamed  üst düzey görüşmeler yapmak üzere İstanbul’da bulunuyordu.

Katar’da körfez ülkelerindeki en büyük insan eliyle yapılan ormanlık alan kısa bir zaman içinde tamamlanmış olacak. Başkent Doha’ya 50 km mesafede yer alan orman, toplam 8.3 kilometrekarelik bir alanı kaplıyor. Yaklaşık 1.000.000 ağaç ve iki yapay gölün yer aldığı orman, şimdiden birçok kuş türüne ev sahipliği yapıyor. Yine Katar’da akıllı park projesi kapsamında, halka açık park alanlarında, yeni düzenlemeler yapılıyor. Şu ana kadar birçok park alanı ücretsiz kablosuz internet imkanına kavuşurken, led ve güneş enerjili aydınlatmalar, sensorlu çeşmeler, kauçuk oyun alanları ile yeniden düzenlendi.

İlginç bir park haberi de Dubai’den. Dubai de mutluluk parkı açıldı. Parkın özelliği, parkta yer alan farklı ekipmanlar sayesinde insanların kinetik enerjisi, elektrik enerjisine dönüşüyor. Bu yolla aktif ve dinamik bir boş zaman faaliyeti sunulurken, ortaya çıkan enerji de mutluluğun dışa yansıması olarak, ziyaretçileri motive ediyor. Mutluluk parkı, Dubai Kadınlar klübünde, Dubai”nin Mutluluk Bakanı tarafından hizmete açıldı. Daha önceki körfez gündemlerinden hatırlayacağınız gibi, dünyada bir ilk olarak Dubai”de mutluluktan sorumlu bir bakan var.

Birleşik Arap Emirlikleri

Birleşik Arap Emirlikleri’nde değerler eğitimini önceleyen yeni bir müfredat programının pilot uygulamasına başlandı. İlgili dört farklı kamu ve sivil toplum kuruluşunun işbirliğiyle hazırlanan yeni müfredatın dört temeli bulunuyor. Birincisi kişilik ve moral değerler, ikincisi ferdiyetçilik ve toplum, üçüncüsü medeniyet eğitimi ve dördüncüsü de kültürel eğitim. Pilot uygulama 20 devlet okulunun 1 ve 2. Sınıflarında yürütüldükten sonra yaygınlaştırılacak.

Abu Dhabi”deki bir AVM’de kadınları, onların rızası olmaksızın görüntüleyip, yayınlanan bir TV kanalı para cezasına çarptırıldı. Abu Dhabi Mahkemesi, kadınların izinsiz olarak görüntülendikleri ve buna bağlı olarak işlerini kaybettiklerini belirterek açtıkları davada, TV yapımcısı ve ekipteki yedi kişinin her birine yaklaşık 1400 ABD doları para cezası verdi.

Birleşik Arap Emirlikleri’nde yeni yürürlüğe giren “İflas Kanunu’nun yabancı yatırımcıların ülkeye ilgi ve yönelimini artıracağı tahmin ediliyor. İş ve ticaret hukuku uzmanları, yeni yürürlüğe giren yasayla, işlerin yolunda gitmediğini düşünen firmalar mahkemeye başvurarak hızlı bir tasfiye talebinde bulunabileceklerine dikkat çekiyorlar. Buna karşılık, mahkemenin sunacağı sistemle, çalışanların iş güvenliği, kesinlik ve alacaklıların belli bir takvim dahilinde en yüksek oranlarda alacaklarını tahsil edebilmeleri sağlanacak.

Bu arada konu ile ilgili bir başka haberde, 2015 yılında Körfez ülkeleri genelinde, doğrudan yabancı yatırımlarının, 431 milyar dolara ulaştığı bildirildi. The Peninsula Gazetesinin haberine göre, 2000 yılında 30 milyar dolar olan toplam doğrudan yabancı yatırımları, körfez ülkelerinde, 15 yılda dünya ortalamasından iki kat daha fazla artış gösterdi. Toplam içindeki paya bakıldığında %52 gibi bir oranla, Suudi Arabistan başı çekerken, onu %26 ile Birleşik Arap Emirlikleri izliyor. Bu arada Katar ise bir başka ilginç örnek. Ülke içindeki toplam yatırımların %20’si yabancı sanayi yatırımlarından oluşuyor. Çok yeni bir gelişme olarak, sizlerle Katar’ın yeni bir kanuni düzenleme ile, %100 yabancı sermaye ile Katar’lı olmayan yatırımcılara, ülkede iş kurabilmelerinin yolunu açtığını da bu vesile ile paylaşmış olalım.   

Kuveyt

Kuveyt’te 20 yıl aradan sonra görülen ilk bütçe açığı, hükümeti uzun zamandır sürüncemede olan bankacılık ve menkul değerler piyasası ile ilgili düzenlemeleri hızlandırmaya yöneltti. Bu kapsamda ilk olarak, altı yıl önce gündeme gelmiş olan Kuveyt Menkul Kıymetler Borsasının özelleştirilmesi için düğmeye basıldı. Bu adımı, bankacılık alanındaki diğer düzenlemeler takip edecek.

Bu arada Suudi Arabistan’ın ardından Kuveyt de, uluslararası piyasalarda tahvil satışı için hazırlanıyor. İlk etapta 10 milyar dolarlık bir tahvil satışı planlanıyor.

Umman

Umman ise yine ekonomi ağırlıklı bir gündemle meşguldü. Umman, önümüzdeki dört yılda yurtdışından 10 milyar dolarlık dış borç tedarik edecek. Borçlanmak için ise Eurobond, sendikasyon kredisi, uluslararası tahvil gibi farklı enstrümanlar kullanılacak. Umman ekonomisi ile ilgili bir diğer gelişme ise, daha önce kamu finansmanı ile yürütülen kalkınma yatırımları için, özel sektörün finansal destek ve katılımının sağlanacak olması. Bu konuda geçtiğimiz günlerde tanıtımı yapılan Tenfiz projesi kapsamında 112 yatırım projesi, özel sektörün katılımı ve finansman desteği ile yapılacak. Bu arada, Umman’da özelleştirme kapsamında kamunun elinde bulundurduğu bazı şirket hisselerinin satılarak yaklaşık 2 milyar dolar elde edilmesi beklendiği de ekonomi yönetimi tarafından açıklandı.