Doğu Türkistan'ın stratejik ve zengin toprakları

Türklerin ata yurdu olarak bilinen Orta Asya’da, ‘Türkistan’ olarak adlandırılan ülkeler topluluğu geniş çoğrafi alana yayılmış vaziyette. Türkistan coğrafyasına  baktığımızda  Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Özbekistan ve Türkmenistan’ın dahil olduğu bölge Batı Türkistan olarak, iki asırdır Çin’in esareti altında bulunan topraklar ise Doğu Türkistan olarak adlandırılıyor. Türkistan’ın coğrafi ve stratejik olarak taşıdığı önemi anlamak için ise, öncelikle bölgenin iki dev gücü olan Rusya ve Çin’in bu topraklara olan ilgilerini göz önünde bulundurmak yeterli. Coğrafi yapının da sebep olduğu siyasi oluşumlar neticesinde bugün Batı ve Doğu olarak ikiye ayrılmış olan Türkistan toprakları üzerinde, dünyanın iki emperyalist gücü olan Rusya ve Çin’in taviz vermeksizin uyguladıkları hain planları bulunuyor.

Tarih boyunca Çin ekonomisinde önemli bir yer tutan “İpek Yolu”nun  Doğu Türkistan topraklarından geçmesi Çin’in bu toprakları işgal etmesinde bir başka önemli sebep olarak dikkat çekiyor. Emperyalist Çin, Doğu Türkistan topraklarından geçen bu stratejik alanı askeri gücüyle denetimi altında tutuyor.

Orta Asya’nın Kuveyt’i olarak da anılan Doğu Türkistan, petrol, doğal gaz, uranyum, kömür, altın ve gümüş madenlerinin bolluğu ile dikkat çekiyor ve bu yönü ile Çin’in en önemli hammadde kaynaklarından birini oluşturuyor. Çin rejiminin sömürü politikaları gereği bölgeye gönderilen Çinli mühendisler  Doğu Türkistan’ın geniş petrol rezervlerine sahip bölgesi olan  Tarım Havzası’nda araştırmalar yaparak Doğu Türkistan petrollerini sömürmeye yönelik planlamalar gerçekleştiriyor. Petrol zenginliğinden dolayı “Umut Denizi” olarak adlandırılan Tarım Havzası’nın 10 milyar tonun üzerinde  petrol kapasitesi olduğu tahmin ediliyor Bölgede araştırmalar yapan Jeologların verdikleri bilgilerde ise, Doğu Türkistan topraklarında 300 milyon ton petrol ve 220 milyar metre küp doğal gaz kapasitesi olan 13 yatak olduğuna işaret ediliyor.

Zengin doğal gaz, kömür ve bakır yatakları da bu bölgeyi Çin ekonomisi için vazgeçilmez kılıyor. Kızıl Çin topraklarında çıkarılan 148 çeşit madenin 118 çeşidi Doğu Türkistan topraklarında yer alıyor. Bu da Çin’in toplam maden ocaklarının %85’ini oluşturuyor. Bunların arasında kalitesi ve yüksek kalori değeri ile ünlü olan kömürün ayrı bir yeri bulunuyor. Çin’in toplam kömür rezervinin yarısını oluşturan Doğu Türkistan kömür madenlerinin rezervi 2 trilyon ton olarak hesaplanıyor. 2000 yılı sonlarında yapılan bir araştırma ise Çin’in en zengin bakır yataklarının Doğu Türkistan’da olduğunu ortaya çıkarıyor.  Çin’in diğer bölgelerinin bakır açısından zayıf olduğu ve Çin’deki tüm bakır yataklarının ülkenin ihtiyacının yarısını bile karşılayamadığı bilinen bir gerçek. Doğu Türkistan’daki bakır madenleri, Çin’in gözünde Doğu Türkistan’ı daha da değerli hale getiriyor.

Tüm bu madenlerin yanısıra Doğu Türkistan’ın Çin’in en büyük pamuk üretim merkezlerinden biri olması bölgenin Çin için taşıdığı önemin bir diğer nedeni. Çin tekstilinin hammaddesini oluşturan pamuk üretimini, Müslüman Uygur halka emanet etmek istemeyen Kızıl Çin yönetimi, Doğu Türkistan’ı denetim altında tutabilmek için sürekli yeni stratejiler geliştiriyor.

Çin’in en büyük nükleer merkezi ve deneme alanı Doğu Türkistan’ın Taklamakan Çölü’ndeki Lop-Nor Gölü civarında bulunuyor. Ayrıca   “Nükleer Füze Üssü”nü de bu bölgede tutan Çin, son 50 yıllık süre zarfında  hiçbir koruyucu tedbir almadan bir kısmı yeraltında olmak üzere Uygur topraklarında  50’nin üzerinde nükleer deneme gerçekleştirdi.

Çin’in bir nükleer denemesi sonrasında yapılan araştırma,  tarihi kent Kaşgar’da 5 bin kadar gencin yaklaşık aynı zamanlarda kör veya felç olduğu gerçeğini ortaya çıkardı. Sözkonusu patlamada kullanılan nükleer bombanın Hiroşima’ya atılan bombadan 6 ila 8 kat daha şiddetli olduğu  bilimadamları tarafından ispatlanmıştı.

Nükleer denemeler sonrası meydana gelen ağır tahribatta Uygur halkı çeşitli hastalıklara yakalandı, çocuklar sakat doğdu ve bir çok bebek ve anne  doğum esnasında hayatını kaybetti.  Doğu Türkistan’ın verimli  topraklarında yetiştirilen  sebze ve meyve çeşitlerinde azalmalar ve radyoaktif etkiler görüldü. Nitekim, Batı ülkelerinin Çin’den ithal ettikleri Doğu Türkistan menşeli kuru yemişlerde radyasyon tespit etmeleri üzerine Doğu Türkistan kaynaklı ürünlerin ithalini yasaklamaları bunun önemli kanıtı. Uluslararası insan hakları örgütlerinin raporlarına göre atom ve termo-nükleer bombaların kullanımı sonucunda yaklaşık 210 bin kişi hayatını kaybetti,  Resmi kaynaklardan  derlenen verilerde, nükleer denemelerin etkisiyle sarılık, deri kanseri gibi hastalıklara yakalanan 122 bin kişinin %54’ünün öldüğü resmen açıklandı.  Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göreyse 1975-1985 yılları arasında lösemi vakalarının oranı %7 arttı ve nüfusun %10’u kanserle savaşmak zorunda kaldı.

Millî Gazete