'Kalp krizleri önlenebilir'

Çok özel birkaç durum dışında kalp krizlerinin her türlüsü önlenebilir. Yeter ki siz risk düzeyinizi bilip önlem almak için erkenden harekete geçin. Yeter ki doktorlarınızın önerilerini dikkatle dinleyin. Bilgili ve kararlı bir hasta olun. Şunu da unutmayın: Kalp krizi sadece erkek ve yaşlıların sorunu değildir.

Gençler ve kadınların da kalp krizi geçirme ihtimalleri var. Şunu bile söyleyebiliriz: Erkeklerle kadınların, gençlerle yaşlıların kalp krizi geçirme olasılığı bakımından aralarında ciddi bir fark da söz konusu değil.

Şu notu da düşelim: Bazı insanlar kalp krizi geçirmeye diğerlerinden daha fazla meyillidir. Muhtemel bir krize zemin hazırlayan nedenlerinse neredeyse tamamı net ve açık olarak bilinmektedir. İyi haber ise şudur: Kalp krizine götüren risk faktörlerinin çok azı kontrolünüzün dışında, önemli bir kısmı kontrol altına alınabilir şeylerdir.

Kalp marifeti büyük, yapısı muhteşem, topu topu 300 gram ağırlığında bir organdır. Dört odacık, çok sayıda kapakçık, muhteşem bir kas, damar ve sinir sistemi organizasyonundan oluşan bu muhteşem pompa inanılmaz işler başarır. Büyüklüğü ise topu topu yumruğunuz kadardır. Bu kendi küçük marifeti büyük organ bedeninizdeki tüm organ, doku ve hücrelerin oksijen ve besin ihtiyaçlarını 24 saat, 7 gün, 365 gün üzerinden bir ömür gık bile demeden karşılar. Peki o hiç yorulmaz mı? Tabii ki onun da yorulmaya hakkı olabilir ama “dinlenme” yani “mola isteme” şansı hiç yok. Eğer iyi bakılırsa size son nefesinize kadar ciddi bir sorun çıkarmadan hizmet eder.

Ama bir şartla: Kalbin kendisinin de oksijenli kana gereksinimi var ve o bu gereksinimini “koroner arterler” denilen, onu tepesinden tabanına kadar adeta bir taç gibi sarmalayan damarlar ile karşılar. Yeter ki siz o damarları tıkayabilecek yanlışları yapmayın! Yeter ki siz o yanlışların farkına erkenden varın. Yeter ki siz sonuca katlanmayı beklemeyip erken davranın. Yeter ki kalbinize ilgi ve saygı gösterin. Eğer bunu yaparsanız kalbiniz sizi kolay kolay yolda bırakmaz.

KRİZİN UYARICI İŞARETLERİ NELER?

1- Göğsün ortasında 5, özellikle 10 dakikadan uzun süren rahatsızlık verici ve çoğu zaman bulantı, baş dönmesi, baygınlık hissi, terleme ve benzeri işaretlerin de eşlik ettiği bir ağrı, baskı, doluluk ya da sıkıştırma hissi.

2- Bu ağrıya eşlik eden hava açlığı, nefes darlığı, göz kararması gibi ek işaretler.

3- Ağrının omuzlara -özellikle sol omza-, çeneye, boyna ya da kollara –özellikle sol kola- yayılması.

4- Ağrıya geğirme, solukluk hali, yoğun terleme ve ölüm korkusu gibi işaretlerin eşlik etmesi.

5- Kalp krizleri nadiren ağrısız da olabiliyor. Özellikle kadınlardaki krizler de göğüs ağrısı ya hiç olmuyor ya da hafif ölçülerde kalıyor. Kadınlarda baş dönmesi, baygınlık hissi, nefessiz kalma, mide yanma ve bulantısı öne çıkabiliyor.

6- Ağrının sırtta iki kürek kemiği arasında sadece omuzda ya da kolda olması da mümkün.

7- Ağrı çok mühim bir işaret, doğru değerlendirmek son derece önemli. Çünkü krize ne kadar erken müdahale edilirse tedavi şansı o oranda yükseliyor. Bu nedenle yukarıda belirtilen işaretlerin birini ya da birkaçını göğüs ağrısıyla beraber ya da göğüs ağrısı olmaksızın 10 dakikadan daha uzun yaşayan herkesin, özellikle 40 yaş üstündekilerin, acil tıbbi yardım istemesi gerekiyor.

8- Bu süre içerisinde yapılabilecek en doğru ilkyardım ya da tedbir o kişiyi yarı oturur durumda istirahat haline almak ve derhal bir aspirin çiğnemesini sağlamak. Acil yardıma ulaşıldığında kişinin aspirin aldığını sağlık ekibine bildirilmesi de önemli bir ayrıntı.

Hürriyet / Osman Müftüoğlu